Inline

Ik rij met 3 paar skates met lagers met verschillende waarderingen. In mijn ervaring was lange tijd de snelheid van die skates recht evenredig aan de ABEC nummering van de lagers. Deze redenering gaat echter alleen op als de lagers nieuw (lees: gloednieuw!) zijn. Zelfs ABEC 9 lagers voldoen binnen 10 minuten skaten nog slechts aan de technische specificaties van ABEC 1 lagers. Zin en onzin rondom lagers: wanneer dragen ze bij aan hogere snelheid?

Mijn K2 skates met Abec 3 lagers hebben van begins af aan nooit willen rollen. Spins met Abec 5 gingen aanvankelijk goed en blijven bij onderhoud redelijk goed rollen. Nieuwe Rollerblades met ABEC 7 gingen in het begin als een banaan. Op het eerste gezicht werkt alles eraan mee om mij te laten geloven dat de ABEC waarde uitmaakt! Maar lager fabrikanten beweren zelf iets anders. Zelfs ABEC 9 lagers zijn volgens producent MBA binnen 10 minuten technisch gelijk aan ABEC 1 lagers. Tenzij je skate op 100% vlak oppervlak en je je benen niet gebruikt om je voort te bewegen. Zodra je wel een skate beweging maakt, of hobbels neemt, creëer je je een shock-load met een desastreuze uitwerking op je lagers!

De waarde(s) van ABEC
ABEC is de afkorting voor Annular Bearing Engineering Commitee van de Anti-Friction Bearing Manufacturers Association. ABEC waarden zijn een standaard voor de fabrikanten om de maximale toleranties (afwijkingen) in de het binnenwerk van de lagers aan te geven. Dus hoe hoger het ABEC nummer, hoe kleiner de toleranties en hoe nauwkeuriger je lagers. Een lagere waarde dan ABEC 1 wordt door kwaliteits fabrikanten niet gemaakt. De fabrikant stanst in de zijkant van het lager zijn naam, de ABEC waarde en een code als 608zz, de type aanduiding. Lagers met de naam van een skatemerk erop kunnen door iedere lagerfabrikant gemaakt zijn (mogelijk door de goedkoopste), maar niet door het skatemerk zelf.

Waarvoor zijn deze lagers bedoelt?
ABEC lagers zijn niet in de eerste plaats gemaakt voor skates. Het zijn high precision lagers  voor machines die nauwkeurig werk moeten leveren op een hogere snelheid dan een ander lager dat zou kunnen. Een standaard ABEC 1 lager is gewaardeerd met maximaal 32.000 RPM, deze snelheid is mede afhankelijk van het gebruikte gewicht, maar dit is voor skaters eigenlijk niet relevant. High precision lagers gaan niet sneller (!), ze stellen alleen hoge snelheids machines in staat om sneller foutloos te opereren.

Hogere ABEC waardes in skates
Het voornaamste wat je zult merken aan lagers met een hogere waarde vindt plaats in je portemonnaie. Want na 5 tot 10 minuten gebruik is de binnen ring van de lager niet meer helemaal centrisch en zullen de kogeltjes al niet meer rond zijn. Daarmee is je lager qua waarde gelijk geworden aan een ABEC 1! Als je met nieuwe lagers op vlak oppervlak rijdt en niet afzet met je skates zou je kunnen merken dat je sneller gaat. Tenminste: zodra je boven de 390 km per uur komt (32.000 RPM). ABEC waardes zijn voor skaters dus volkomen onzin!

Toch meer snelheid uit je lagers
Is er dan geen enkele relatie tussen lagers en snelheid? Uiteraard wel, en het meest directe rendement zul je halen uit te kwaliteit van je smeermiddel. Dik vet verlengt de levensloop van je lagers, terwijl vloeibaar smeermiddel meer snelheid oplevert. INOX of Teflon Spray geven snelheid, maar ook een hoge slijtage en regelmatig opnieuw smeren is noodzakelijk. Zelf gebruik ik Pedro’s Sync Lube, eigenlijk bedoelt voor mountainbikes. Dit groenachtige vloeibare smeermiddel is dikker dan spray, zodat de lagers het beter vast houden. Uiteraard zijn er speciale smeermiddelen voor skaters op de markt. Houdt hierbij rekening met de marketing truc: nieuwe verpakking, nieuwe prijs, bestaand smeermiddel.

Een tweede punt wat bijdraagt tot meer snelheid is de kwaliteit van grondstoffen van de lagers. Een goed merk zal mogelijk slijtvaster chromium staal gebruiken dan een goedkoop. Sommige merken zullen in lagers met een hogere ABEC waarde ook slijtvaster staal gebruiken, maar dit hoeft niet! Toch is dit de reden waarom ABEC 5 of hoger soms beter uit pakt dan ABEC 1 of 3.  

Ten derde de interne axiale en radiale ruimte in het lager. Dit is de beweging in beide richtingen die ontstaat bij druk op de ringen van het lager. Te weinig is niet goed, teveel ook niet. Metd e hand kun je dit wel een beetje voelen, maar inschatten of het goed zit lukt niet. Hiervoor bestaat een aparte normering. MC3 is goed. MC5 wordt tegenwoordig wel gebruikt voor speedskating.

Conclusies:

Het merk lagers is belangrijker dan de ABEC waarde. Koop lagers van een bekende fabrikant (of één die je aangeraden krijgt) om reden van duurzaamheid. Lagers met de naam van een skatemerk erop kunnen door iedere willekeurige lagerfabrikant gemaakt zijn.

Als winkels je skates willen verkopen op basis van ABEC aanduiding is dit vaak een teken van onkunde.

Copyright © 2002 Wout van de Woude
voor buitensport.info